राजर्षी शाहू महाराज शिक्षण प्रसारक मंडळ, मुखेड
१३ डिसेंबर १९८२ रोजी स्थापन झालेलं, राजर्षी शाहू महाराज शिक्षण प्रसारक मंडळ, मुखेड हे सामाजिक न्याय, समावेशक शिक्षण आणि ग्रामीण सशक्तीकरण याच्या तत्त्वांना समर्पित एक दूरदर्शी उपक्रम आहे. शिक्षण व सामाजिक सुधारणेचे अग्रदूत राजर्षी शाहू महाराज यांच्या कार्यातून प्रेरणा घेऊन, या संस्थेची स्थापना समाजातील वंचित घटक, आदिवासी समाज, महिलांंना व ग्रामीण तरुणांना समान संधी मिळाव्यात यासाठी करण्यात आली.
चार दशकांहून अधिक काळात उल्लेखनीय कार्य करून, RSMSPM ही संस्था आज एक बहुआयामी स्वयंसेवी संस्था (NGO) म्हणून ओळखली जाते. ही संस्था १८६० च्या सोसायटी नोंदणी कायदा व १९५० च्या बॉम्बे सार्वजनिक ट्रस्ट कायदा अंतर्गत नोंदणीकृत असून, ISO 9001:2015 प्रमाणित आहे, जे तिच्या गुणवत्तापूर्ण कार्यपद्धती व पारदर्शकतेचे प्रतीक आहे.
या संस्थेचे मुख्यालय इन्स्टिट्यूट ऑफ एअरक्राफ्ट मेंटेनन्स इंजिनिअरिंग, उस्मानपूरा, औरंगाबाद येथे आहे. संस्थेने बदल घडवून आणणाऱ्या उपक्रमांना चालना दिली असून, ITDP (एकात्मिक आदिवासी विकास प्रकल्प) व बार्टी पुणे (डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर संशोधन व प्रशिक्षण संस्था) अशा प्रतिष्ठित शासकीय संस्थांच्या सहकार्याने अनेक प्रकल्प राबवले आहेत. ही संस्था नांदेड, किंवट, औरंगाबाद, कळमनुरी, व पुसद या भागांत गेल्या अनेक वर्षांपासून सक्रियपणे कार्य करत आहे.
कार्य क्षेत्रे :
गेल्या काही वर्षांत RSMSPM ने विविध विकास क्षेत्रांमध्ये अनेक उपक्रम यशस्वीरित्या राबवले आहेत, त्यामध्ये महत्त्वाचे म्हणजे:
शिक्षण व कौशल्य विकास (Education & Skill Development)
राजर्षी शाहू महाराज शिक्षण प्रसारक मंडळ, मुखेड
कार्य क्षेत्रे (Work Segments)
➤ MPSC, IBPS व इतर स्पर्धा परीक्षांसाठी कोचिंग क्लासेस
स्पर्धा परीक्षांची तयारी करणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी विशेष मार्गदर्शन आणि कोचिंग केंद्रे चालवली जातात.
➤ आदिवासी तरुणांसाठी संगणक प्रशिक्षण, डीटीपी, टॅली आणि मोबाईल रिपेअरिंग कोर्सेस
संगणकीय ज्ञान व आधुनिक कौशल्ये विकसित करण्यासाठी आदिवासी युवांसाठी व्यावसायिक अभ्यासक्रमांची अंमलबजावणी केली जाते.
➤ ग्रामीण विद्यार्थ्यांमध्ये बौद्धिक क्षमता वाढवण्यासाठी अबॅकस प्रशिक्षण कार्यक्रम
लहान वयातच गणिती व बौद्धिक कौशल्ये विकसित करण्यासाठी अबॅकस प्रशिक्षण दिले जाते.
आरोग्य, आरोग्यदायी जीवनशैली व सामुदायिक कल्याण (Health, Wellness & Community Wellbeing)
सामाजिक आरोग्यासाठी आरोग्य शिबिरे, ध्यान कार्यशाळा आणि योग सत्रांचे आयोजन करण्यात येते, जेणेकरून एक निरोगी व तणावमुक्त समाज निर्माण होईल.
कृषी व उपजीविका (Agriculture & Livelihood)
ग्रामीण शेतकऱ्यांमध्ये शाश्वत शेती व फळबाग पद्धतींचा प्रसार केला जातो.
याशिवाय, रिटेल मार्केटिंग, स्वयंरोजगार व उत्पन्नवाढीच्या विविध उपक्रमांमध्ये मार्गदर्शन दिले जाते.
महिला व बाल सशक्तीकरण (Women & Child Empowerment)
वंचित व दुर्बल घटकांतील महिलांसाठी विशेष शिक्षण व उद्योजकता विकास कार्यक्रम राबवले जातात.
बालमजुरी निवारणासाठी विशेष पुनर्वसन योजना राबवून मुलांचे भविष्य सुरक्षित केले जाते.
युवक विकास व ग्रामीण प्रगती (Youth Development & Rural Upliftment)
नेहरू युवा केंद्र व MSSDS सोबत संलग्न राहून ग्रामीण युवकांसाठी विविध कौशल्यवर्धन व नेतृत्व प्रशिक्षण उपक्रम राबवले जातात.
दृष्टीकोन (Vision)
आमचा दृष्टीकोन आहे – समानता, प्रतिष्ठा, मानवी हक्क आणि आत्मनिर्भरतेच्या मूल्यांवर आधारित एक प्रगत समाज घडवणे, जिथे प्रत्येक व्यक्तीला त्यांच्या सामाजिक-आर्थिक पार्श्वभूमीचा विचार न करता यशस्वी होण्याची संधी मिळेल.
मिशन (Mission)
समाज शिक्षण, क्षमतावर्धन आणि स्थानिक गरजांनुसार समावेशक विकास कार्यक्रमांच्या माध्यमातून सक्षम करत
वर्गविहीन व कार्यविहीन समाजाच्या निर्मितीमध्ये योगदान देणे हेच आमचे मुख्य ध्येय आहे.